آموزش برنامه ریزی چه چیزی نیست و چه چیزی هست؟ انتظار ما از یادگیری و آموزش برنامه ریزی چه مواردی باید باشد؟ اشتباهات جبران ناپذیر آموزش برنامه ریزی در کسب و کار و زندگی شخصی که باعث از دست رفتن منابع ما میشوند، کدام اند؟ دلایلی که یادگیری این مهارت را برای هر فردی ضروری میکند، چیست؟
اگر بخواهیم در کسب و کار، زندگی شخصی، ساختن روابط، قبول شدن در کنکور و یا هر چیزی که در ذهنمان میگذرد موفق شویم، باید برای موفقیت برنامه داشته باشیم. در این آموزش از ب‌م‌م (بستر موفقیت من)، میخواهیم به یکی از مهمترین بخش های آموزش موفقیت یعنی آموزش برنامه ریزی بپردازیم، پس همراه ما بمانید!
هچنین، شما میتوانید برای موفقیت بیشتر، از آموزش های زیر نیز بهره مند شوید:
آموزش برنامه ریزی این نیست!
خیلی از مدرسینی که چهارتا کتاب درِپیت و دوزاری در مورد نحوه و آموزش برنامه ریزی خواندند فکر میکنند که حالا متخصص شده‌اند و همان تکنیک‌های مسخره و بدون کاربرد را بدون ذره‌ای تغییر، خلاقیت و تفکر بازگو میکنند. انگار که به جای مدرس طوطی سخنگو هستند!
اگر فکر میکنید میشود با کتاب‌هایی مثل کتاب‌های برایان تریسی به جایی رسید و موفق شد، باید بگوییم که میشود چرا که نه! اما مطمئن باشید که جایی که میرسید احتمالا یا ترکستان است یا سه راهی سلفچگان!
حالا اگر بخواهیم شوخی را کنار بگذاریم و کمی جدی باشیم، باید بگوییم که آموزش برنامه ریزی بسیار حساس‌تر است از مطالب کوچه بازاری که هیچ توجهی به علم روانشناسی ندارد و برای همه یک نسخه ثابت میپیچد.
یک لحظه به جواب این سوال‌ها فکر کنیم:
- آیا فردی که کمی فراموش کار است یا وسواس در انجام کارهای کوچک دارد میتواند کارهای بزرگ و مهم را انجام دهد و کارهای کوچک و کم اهمیت‌تر را بگذارد برای آخر شب یا واگذار کند؟
- آیا فردی که ADHD دارد (+) میتواند طبق برنامه مثلا در بخش‌های 90 دقیقه‌ای درس بخواند و ما بین آن 15 دقیقه استراحت کند تا برای آزمون کنکور خود را آماده کند؟
- اگر طبق برنامه ریخته شده اوضاع پیش نرفت چه؟ یعنی مثلا مسیری که در برنامه روزانه ما قرار بود 20 دقیقه‌ای طی شود، به دلیل تصادف یک ساعت طول بکشد، تکلیف چیست؟
- فردی که شکاک است چطور کارها را به دیگران واگذار کند؟
- چطور انرژی خود را برای کار و فعالیت طبق برنامه حفظ کند؟
- اگر از نظر روحی بی انرژی شد، چه کار کند؟
همانطور که میبینید با نوشتن کارها، واگذاری کارها، مرتب کردن کارها به ترتیب اولویت و مواردی مثل این با وجود موارد خیلی پیچیده زندگی انسان، نمیتوان آموزش برنامه ریزی را جلو برد و با این کتاب‌های “توسعه فردی” و اصطلاحا کوچه بازاری نمیتوان به نتجه مطلوب رسید.
متاسفانه خیلی از افرادی که هیچ دانش یا مطالعه‌ای در زمینه روانشناسی نداشته یا ندارند فکر میکنند هر چه که به ذهنشان رسید یا روی تعدادی از افراد جواب داد حتما برای همه مفید است و برای همه آن را تجویز میکنند.
از همه بدتر زمانی است که ما طبق این نظریات به ظاهر ارزشمند شروع به یادگیری و آموزش برنامه ریزی میکنیم ولی بعد از چند روز فعالیت میبینیم که اتفاقا به خیلی از کارهای خودمان نمیرسیم و در عوض فقط احساس عذاب وجدان میکنیم.
اینجاست که یا از اهداف خود دلسرد میشویم و یا حداقل به دلیل اینکه نتوانسته‌ایم از پس کارهایی که مدنظر داشته‌ایم بربیاییم، عزت نفس و احساس ارزشمندی در ما خدشه دار میشود و در نتیجه وارد چرخه احساس گناه – از زیر کاردر رفتن میشویم.
در مسیر موفقیت باید با کمک آموزش های زیر تاب آوری خود را در شرایط پیچیده افزایش دهید:
آموزش برنامه ریزی این است!
حالا که ادعا کردیم باید جواب پس بدهیم! نمیشود مثل منتقدان سینما فقط کوبید و نگفت دقیقا چی خوبه. حالا که گفتیم روش‌های کوچه بازاری جواب نیست باید با ارائه یک روش منحصر به فرد دهان بد خواهان را ببندیم.
خب همانطور که گفتیم لازمه پیاده سازی آموزش برنامه ریزی ب م م این است که شما آموزش هدف گذاری و مدیریت زمان را به خوبی یاد گرفته باشید. زیرا اول از همه باید اهدافی داشته باشید و بدانید چطور از زمان خود استفاده کنید تا بعد با یادگیری این آموزش بتوانید به موفقیت واقعی نزدیک شوید.
آموزش برنامه ریزی از نگاه ما این است:
رفع پارادوکس انتخاب کاری که باید در شرایط مختلف انجام دهید.
اگر به روانشناسی کمی آشنا باشید احتمالا اسم کتاب پارادوک انتخاب به گوشتان خورده است. ما با تخقیق و بررسی بر روی موارد مختلف فهمیدیم که مشکل اصلی افراد این نیست که کارهای مهم را نمیشناسند یا نمیدانند که اول باید کارهای مهم را انجام دهند. نه مشکل این نیست مشکل این است که در لحظه شروع فعالیت نمیدانند از کجا، چه کاری را شروع کنند؟
به عنوان مثال یک کنکوری (فردی که کنوکر دارد) میداند که باید شیمی، فیزیک و ریاضی بخواند، حالا چالش اصلی او این است که اول چه درسی را بخواند؟ از کجا شروع به مطالعه کند؟ اگر مثلا قرار شد برود دندان پزشکی و 2 ساعت از زمانش را از دست داد، حالا چه درسی را بخواند و مواردی مثل این.
انتخاب برای ما سخت است!
بگذارید با یک مثال ساده چالش انتخاب و دلیل اهمیت و تاکید ما در آموزش برنامه ریزی را با هم مرور کنیم:
فرض کنید شما 1 فرصت دارید که زیباترین گل یک گلخانه را انتخاب کنید. این گلخانه 1000 مدل گل دارد؟ چه اتفاقی می‌افتد؟ احتمالا کمی مکس میکنید، شرایط را میسنجید، با خود فکر میکنید، مقایسه میکنید و در نهایت احتمالا کمی طول میکشد که انتخاب کنید و شاید وقتی انتخاب کردید بگویید یک لحظه وایسا، نه این یکی، این بهتره و… .
حالا این انتخاب برای یک چیز لذت بخشی است که نه مسولیتی به شما تحمیل میکند، نه سختی دارد و نه حتی در رسیدن به اهداف شما اثرگذار است. حالا تصور کنید برای انجام دادن کارها چه رنجی را باید متحمل شویم که انتخاب کنیم چه کاری را از کجا شروع کنیم!
آموزش برنامه ریزی: ترسیم یک مسیر برای موفقیت
تا اینجای کار با هم خیلی خودمونی در مورد آموزش برنامه ریزی صحبت کردیم و احتمالا دید بسیار خوبی نسبت به این مهارت جذاب به دست آوردیم! در گام بعدی و در این قسمت مقاله باید به صورت تخصصی بپردازیم به ضرورت یادگیری و آموزش برنامه ریزی تا با دانستن این چرایی با یک دو دوتا چهارتای ساده ببینیم چرا باید برای هر چیزی در زندگی از این مهارت بهره برد.
همانطور که گفتیم، برنامه ریزی فرآیندی اساسی است که به افراد، سازمان ها و جوامع اجازه می دهد اهدافی را تعیین کنند، آگاهانه تصمیم بگیرند و احتمال موفقیت خود برای رسیدن به نتایج مطلوب را افزایش دهند. در ادامه این آموزش به ضرورت برنامه ریزی، مزایای آن و نقش آن در پرورش بهره وری، کارایی و موفقیت بلندمدت میپردازیم.
1. تعیین اهداف روشن
برنامه ریزی چارچوبی را برای تعریف اهداف روشن و قابل اجرا فراهم می کند. با تعیین اهداف مشخص، افراد و سازمان ها در مورد آنچه که می خواهند به آن دست یابند شفافیت پیدا می کنند و می توانند تلاش های خود را بر این اساس هماهنگ کنند. اهدافِ به خوبی تعریف شده به عنوان قطب نما، هدایتگر تصمیم گیری ها، اولویت بندی و تخصیص منابع و… عمل می کنند.
2. افزایش بهره وری و کارایی
یک برنامه ریزی مدون، بهره وری و کارایی را افزایش می دهد. برنامه ریزی افراد و تیم ها را قادر می سازد تا وظایف را مشخص، مسئولیت ها را تعیین و برای انجام این موارد جدول زمانی تعیین کنند.
در حقیقت یک آموزش برنامه ریزی درست و حسابی به شناسایی موانع یا تنگناهای احتمالی از قبل کمک کرده و امکان حل پیشگیرانه مسائل و بهینه سازی منابع را فراهم می کند. از طریق برنامه ریزی موثر، فعالیت های بیهوده را می توان به حداقل رساند و تلاش ها را بر فعالیت هایی متمرکز کرد که باعث پیشرفت معنادار می شوند.
3. کاهش ریسک و عدم قطعیت
برنامه ریزی نقش مهمی در مدیریت ریسک و کاهش ابهامات دارد. با انجام تحقیقات کامل، تجزیه و تحلیل داده‌ها و پیش‌بینی چالش‌های بالقوه، افراد و سازمان‌ها میتوانند برنامه‌های احتمالی را توسعه داده و منابع را به طور مؤثر برای پیشرفت و موفقیت بیشتر تخصیص دهند.
زمانی که ما به شکل صحیحی با آموزش برنامه ریزی ب‌م‌م برای زندگی و کسب و کار خود برنامه ریخته باشیم، احتمال اینکه غافلگیر شویم و بد زمین بخوریم به شکل قابل توجهی کاهش می یابد و تا حدودی خیالمان از بابت عدم قطعیت در اتفاقات و شرایط راحت میشود.
4. تخصیص و مدیریت منابع
آموزش برنامه ریزی درست و اصولی، تخصیص و مدیریت کارآمد منابع را تسهیل می کند. با درک الزامات یک پروژه یا هدف، افراد و سازمان ها می توانند منابع لازم مانند سرمایه مالی، منابع انسانی و مواد را شناسایی و تا جای ممکن منابع را به طور بهینه تخصیص دهند.
همچنین افراد با برنامه ریزی مدون و صحیح قطعا بیشتر از افراد بدون برنامه یا با برنامه غیر اصولی میتوانند از هدر رفت فرصت ها و منابع ارزشمند جلوگیری نمایند و برعکس از این منابع و فرصت ها در جهت رشد و توسعه بهره بگیرند.
4. سازگاری و چابکی
در حالی که آموزش برنامه ریزی ساختار و چهارچوب را به ما یاد میدهد، سازگاری و چابکی را نیز امکان پذیر می کند. برنامه ریزی موثر شامل در نظر گرفتن سناریوهای مختلف و تغییرات بالقوه در شرایط گوناگون مثبت و منفی است. با ایجاد انعطاف‌پذیری در برنامه، افراد و سازمان‌ها میتوانند استراتژی‌ها و اقدامات را در صورت نیاز تنظیم کنند، به رویدادهای غیرمنتظره پاسخ دهند یا اولویت‌ها را بدون اینکه هدف نهایی را از دست بدهند، تغییر دهند.
5. چشم انداز بلند مدت و پایداری
آموزش برنامه ریزی، چشم انداز بلندمدت را تشویق کرده و پایداری و تاب آوری افراد را ارتقا می دهد. این امر افراد و سازمان ها را وادار می کند تا تأثیرات و پیامدهای گسترده تر اقدامات خود را در لحظه نظر بگیرند.
با گنجاندن ملاحظات زیست‌محیطی، اجتماعی و اخلاقی در فرآیندهای برنامه‌ریزی، می‌توان شیوه‌های پایدار را اجرا کرده و در عین حال که اثرات منفی را به حداقل میرسانیم، احتمال موفقیت بلندمدت خود را تقویت کنیم.
6. رشد شخصی و حرفه ای
آموزش برنامه ریزی علاوه بر افزایش احتمال موفقیت ما در کسب و کار، به رشد شخصی و حرفه ای ما نیز کمک می کند. با تعیین اهداف، ایجاد برنامه‌های اقدام و پیگیری پیشرفت، افراد میتوانند حس هدف، انگیزه و موفقیت را در خود ایجاد کنند. ب
رنامه ریزی امکان یادگیری مداوم، خود اندیشی و سازگاری را فراهم می کند و افراد را قادر می سازد مهارت های خود را اصلاح، دانش خود را گسترش و در طول زمان با گرفتن بازخورد راه های بهتری برای کسب نتیجه را پیدا نمایند.
برنامه‌ریزی برای تعیین اهداف، افزایش بهره‌وری، کاهش خطرات و تضمین موفقیت بلندمدت ضروری است. برنامه ریزی با ارائه ساختار، ارتقای کارایی و تقویت سازگاری، افراد و سازمان ها را برای عبور از پیچیدگی ها، استفاده از فرصت ها و دستیابی به نتایج دلخواه خود توانمند می سازد. پذیرش قدرت برنامه ریزی گامی حیاتی در جهت تحقق پتانسیل کامل فرد و ایجاد پیشرفت معنادار در تمام جنبه های زندگی است.
اشتباهات رایج در آموزش برنامه ریزی: یادگیری از اشتباهات برای رسیدن به موفقیت
همانطوری که بارها گفتیم، برنامه ریزی فرآیندی حیاتی است که به افراد و سازمان ها این امکان را می دهد که به طور موثر و کارآمد به اهداف خود دست یابند. با این حال، حتی خوش‌نیت‌ترین تلاش‌های برنامه‌ریزی میتوانند قربانی اشتباهات رایجی شوند که مانع پیشرفت و تضعیف موفقیت میشوند.
در ادامه رایج ترین اشتباهاتی که معمولا افراد یا حتی مدرسان حوزه آموزش برنامه ریزی مرتکب میشوند را با هم به صورت قدم به قدم بررسی میکنیم تا آتش این اشتباهات در مسیر کسب موفقیت سد راهمان نشود!
1. تعریف ناکافی هدف
یکی از رایج ترین اشتباهات برنامه ریزی، ناتوانی در تعریف دقیق اهداف است. اهداف مبهم، توسعه برنامه های عملی و اندازه گیری دقیق پیشرفت را چالش برانگیز می کند. برای جلوگیری از این اشتباه، زمانی را برای تعریف اهداف خاص، قابل اندازه گیری، قابل دستیابی، مرتبط و محدود به زمان (SMART) اختصاص دهید تا به عنوان پایه و ستونی برای برنامه ریزی موثر شما عمل نماید.
2. غفلت از تحقیق و تجزیه و تحلیل
تحقیق و تحلیل ناکافی می تواند منجر به تصمیماتی اشتباه و برنامه ریزی ناقص شود. نادیده گرفتن مرحله تحقیق لازم یا تکیه بر اطلاعات ناقص می تواند منجر به فرضیات نادرست و انتظارات غیر واقعی شود. برای غلبه بر این اشتباه، زمان و تلاش خود را برای جمع آوری داده های مرتبط، انجام تحقیقات بازار کامل و تجزیه و تحلیل عوامل کلیدی که می توانند بر فرآیند برنامه ریزی تأثیر بگذارند، صرف نمایید.
3. عدم انعطاف پذیری
عدم گنجاندن انعطاف پذیری در برنامه ها یک دام رایج است. شرایط تغییر می کند، رویدادهای پیش بینی نشده رخ می دهد و برنامه های سفت و سخت ممکن است به سرعت منسوخ یا بی اثر شوند. با پذیرش انعطاف‌پذیری و ایجاد برنامه‌های احتمالی، افراد و سازمان‌ها میتوانند با شرایط در حال تغییر سازگار شوند و تنظیمات لازم را برای ادامه مسیر و رسیدن به اهداف خود انجام دهند.
4. نادیده گرفتن تخصیص منابع
توجه ناکافی به تخصیص منابع در آموزش برنامه ریزی می تواند منجر به ناکارآمدی و حتی از بین رفتن فرصت ها شود. غفلت از ارزیابی در دسترس بودن و تخصیص منابع مالی، نیروی انسانی و فناوری می تواند مانع پیشرفت و ایجاد تنگناها شود. ارزیابی و اولویت بندی صحیح تخصیص منابع و اطمینان از توزیع موثر آنها، برای موق تر شدن و استفاده از فرصت ها ضروری است.
5. نادیده گرفتن ارزیابی ریسک
عدم شناسایی و رسیدگی به ریسک های بالقوه، یک اشتباه مهم در درک و آموزش برنامه ریزی صحیح است. عدم قطعیت ها و خطرات می تواند پیشرفت را مختل کند و منجر به شکست های پرهزینه شود.
انجام یک ارزیابی کامل از اوضاع و شرایط در شناسایی و پیش بینی چالش های بالقوه به ما کمک کرده و امکان توسعه استراتژی های کاهش ضرر در صورت رخدادن اتفاقات نامطلوب را فراهم می کند. با گنجاندن مدیریت ریسک در فرآیند برنامه ریزی، افراد و سازمان ها می توانند به طور فعال موانع بالقوه را برطرف کرده و تأثیر آنها را به حداقل برسانند.
6. ارتباطات و همکاری ضعیف
ارتباطات و همکاری ناکافی می تواند تلاش های آموخته شده در آموزش برنامه ریزی را تضعیف کند. زمانی که ذینفعان به طور مؤثر درگیر یا مطلع نباشند، سوء تفاهم‌ها ایجاد شده و همسویی، چالش برانگیز میشود. برای جلوگیری از این اشتباه، ارتباطات باز و شفاف را تقویت کنید، طرف های مربوطه را در فرآیند برنامه ریزی مشارکت دهید و کانال های شفاف برای تبادل اطلاعات و همکاری را مشخص نمایید.
7. فقدان نظارت و ارزیابی
غفلت از نظارت بر پیشرفت و ارزیابی نتایج یک اشتباه رایج در به کارگیری آموخته های آموزش برنامه ریزی است. بدون ارزیابی منظم، تعیین اینکه آیا برنامه ها در مسیر درست قرار دارند و به نتایج مطلوب دست می یابند، دشوار می شود.
به طور منظم پیشرفت ها یا در جا زدن های خود را زیر نظر داشته باشید، شاخص های کلیدی عملکرد (KPI) را دنبال کنید و مکانیسم های ارزیابی را برای شناسایی زمینه های بهبود و انجام تنظیمات لازم ایجاد نمایید.
خلاصه، آموزش برنامه ریزی فرآیندی پویا و پر اهمیت بوده که نیازمند توجه دقیق به جزئیات، سازگاری و ارزیابی مستمر است. با اجتناب از این اشتباهات رایج در مسیر به کار بستن تکنیک های آموزش برنامه ریزی که به صورت خلاصه عبارت بودند از تعریف ناکافی هدف، بی توجهی به تحقیق، انعطاف ناپذیری، تخصیص ناکافی منابع، نادیده گرفتن خطرات، ارتباطات ضعیف و عدم نظارت و ارزیابی، افراد و سازمان ها می توانند شانس موفقیت خود را افزایش دهند.
از این اشتباهات درس بگیرید، و با مراجعه به یوتیوب ب‌م‌م بهترین آموزش برنامه ریزی را برای کسب موفقیت در آغوش بگیرید و به طور مداوم رویکردهای برنامه ریزی را برای دستیابی به نتایج بهینه و به حداکثر رساندن پتانسیل رشد شخصی و حرفه ای اصلاح کنید.
برای موفقیت در کسب و کار، از آموزش ها و مقاله های زیر استفاده نمایید:
در روزهای آینده کمی بیشتر در مورد آموزش برنامه ریزی و تکنیک‌های عملی آن با هم صحبت میکنیم ولی همچنان خوشحال میشویم که در کامنت‌ها با هم صحبت کنیم و از نظریات ارزشمند شما بهره‌مند شویم.